Op naar elektrische vrachtauto's en bestelbusjes

De havens in Rotterdam. Onze industriegebieden, rivieren, luchthavens en steden. Nederland is een logistieke hotspot in Europa en dat is niet voor niets. We zijn een van de koplopers op het gebied van mobiliteit en dat maakt goederenvervoer een belangrijke pijler voor ons land. Met het vervoeren van mensen en goederen veroorzaken we in Nederland 21% van onze totale CO2-uitstoot. Ongeveer de helft daarvan komt door goederenvervoer en zwaar transport over de weg.

Met een landelijke klimaatdoelstelling van 0% CO2-uitstoot in 2050, is het niet zo gek dat duurzame vormen van logistiek een must worden. De toekomst biedt volop economische en maatschappelijke kansen op dit front. Volgens Willem is het zaak deze te gaan benutten.

De logistieke sector is nu 100% ingericht op fossiele brandstoffen. De sector is bovendien kosten gedreven. ‘Consumenten willen producten snel en goedkoop bezorgd hebben, daardoor is investeren en veranderen best moeilijk, legt Willem uit. ‘Er moet ook een omslag komen in het denken van klanten. Is wat we allemaal normaal vinden wel zo normaal?’

Lidl en Albert Heijn testen al met vrachtwagens. Picnic rijdt in binnensteden volledig elektrisch en steeds meer steden zijn voornemens tot zero-emissie milieuzones. ‘De kunst is door te zetten zodat ambitieuze koplopers iets in gang zetten bij anderen, zoals dat ook bij personenvervoer is gegaan. In Nederland rijden een kleine 1 miljoen bestelbussen en 140.000 vrachtwagens rond, dus er is genoeg winst te behalen.’

Willem stelt dat rijden op elektriciteit voordeliger wordt dan rijden op fossiele brandstoffen. Een elektromotor – die uit minder onderdelen bestaat - is namelijk niet duurder dan een brandstofmotor. Alleen de schaarste in batterijen is een bottleneck. ‘De Chinezen en merken als Tesla investeren grootschalig in batterijen en lopen dus voorop. Auto’s als de Kia Niro en de Hyundai Kona zijn voor een jaar uitverkocht. Ze kunnen niet sneller gemaakt worden doordat de batterijen zo lastig verkrijgbaar zijn, maar dit is een tijdelijk probleem.’

Elektrisch rijden is nu soms al goedkoper dan diesel rijden, maar de wagens zelf zijn nog altijd duurder in aanschaf én amper beschikbaar. Je ziet dit bij personenauto’s, voor vrachtvervoer geldt hetzelfde. ‘De laatste tijd komen er steeds meer mega-batterijfabrieken zo groot als meerdere voetbalvelden, om een en ander te bespoedigen. Hoe meer elektrische vrachtauto’s en bestelbusjes er op de markt gaan komen, hoe harder het zal gaan. Voor elektrische personenauto's geldt dat ze rond 2025 al goedkoper worden. Reden: de accuprijzen dalen elk jaar harder dan tot nu toe werd gedacht.’

‘De toekomst ligt absoluut bij batterij-elektrisch’, gelooft Willem. Dit betekent dat de elektrische motor wordt gevoed door een batterij en niet door een andere energiedrager zoals waterstof. ‘Zeker op korte termijn is rijden op duurzaam opgewekte waterstof amper mogelijk. En als het misschien wel volop kan, over 10 tot 20 jaar, loopt waterstof ver achter op batterij-elektrisch. Batterij-elektrische voertuigen worden in grotere volumes gemaakt en de techniek ontwikkelt zich sneller.

‘Gekeken naar die 1 miljoen bestelbussen, is het zaak gewoon te starten. Om ervaring op te doen. Kijk bijvoorbeeld naar de installatiebranche. Deze busjes waarmee mensen van huis naar de bouwplaats rijden, zijn prima te voorzien van een batterij-elektrische installatie. Ook voor veel vrachtauto’s geldt dat ze al elektrisch kunnen. Sowieso zijn de ritten van vrachtwagens en bestelbusjes binnen Nederland niet zo lang, de gemiddelde ritafstand ligt beneden 150 km. Stel dat we nu zouden zeggen dat alle nieuwe bestelbussen elektrisch moeten zijn, dan zijn we – met het oog op de vervangtermijn - over 5 jaar grotendeels om. In het internationale wegvervoer zijn de uitdagingen groter, maar wel overbrugbaar.’

Al er iets duidelijk is, dan is het wel dat er actie nodig is. En dus richt Enpuls zich op de volgende stappen:

1. Bewustwording creëren
   Overheden, de energiesector, vervoerders en marktpartijen moeten zich ervan bewust worden dat batterij-elektrisch het beste alternatief is voor het vervoer van goederen. Enpuls ondersteunt, inspireert en overtuigt hen door een duidelijke visie uit te dragen. De overheid is nu nog versnipperd bezig, een strakke lijn ontbreekt. De logistieke sector is daarom nog afwachtend. ‘Een kip-en-ei-verhaal’, volgens Willem. ‘Gelukkig is er dit jaar een aantal serieproducties voor vrachtwagens aangekondigd, dat is een begin.’
2. Geschikte laadinfrastructuur stimuleren
   Een van de grootste knelpunten is het geringe aantal laadpunten dat beschikbaar is voor goederenvervoer. ‘Ook hier moet een ‘kip-en-ei-verhaal doorbroken worden. Zodat de logistieke sector uit de voeten kan.’
3. (Internationale) standaardisatie stimuleren
   Je wilt de zekerheid dat je kunt laden. Snel en overal. Daar zijn niet alleen genoeg laadpunten voor nodig, de laadpunten en stekkers moeten ook universeel zijn, wat een grote uitdaging blijkt. ‘Kijk maar naar het personenvervoer. Tesla kun je door heel Europa makkelijk laden, dit moet voor alle merken gaan gelden. Ook toekomstige normen, laadprotocollen, betaalwijzen en backoffice vragen om marktstandaardisatie, zodat hier snel kostenvoordelen te behalen zijn. We weten al wat je moet standaardiseren bij personenvervoer. Nu de inrichting voor vrachtvervoer nog.’

Zijn rol als Manager Transitie Mobiliteit neemt Willem uiterst serieus. ‘De volgende generaties hebben onze omgeving en energiesystemen ook nodig, daar doe ik het voor.’ Willem was eerder betrokken bij het realiseren van het eerste basisnetwerk voor elektrisch personenvervoer in 2011 en ziet de overgang naar elektrisch goederenvervoer met vertrouwen tegemoet. ‘Ik ga naar ministeries en provincies met ons verhaal. Verder ben ik in gesprek met brancheorganisaties en de energiesector en draag ik onze visie uit via podcasts en op social media. Qua techniek is batterij-elektrisch rijden allang bewezen. Het uiterlijk is minder belangrijk bij vrachtvervoer. Mensen moeten er nu vooral van overtuigd raken dat ze hun ritafstand kunnen halen, dat het goedkoper is en dat het concurrentievoordelen biedt. Dán gaan ze over de streep.