Schaf je een dure Tesla aan, dan krijg je subsidie op de koop toe. Maar hoe doe je mee met de energietransitie met minder budget? Een tweedeling tussen arm en rijk dreigt. De overheid moet vaart maken met het dichten van die kloof, stellen Maurijn de Heus, explorer bij Enpuls en gedragswetenschapper Koen Straver van TNO in de podcastserie Nieuwe Energie.
‘Duurzaam leven wordt een soort luxegoed’, signaleert Maurijn. ‘Het klinkt heel zwaar, maar we gaan wel die kant op. Subsidies op Tesla’s voor de elite, terwijl er ondertussen een groep ontstaat voor wie de energietransitie te duur wordt.’ Energiearmoede ligt op de loer. Nu al zijn er 650.000 mensen in ons land die moeite hebben om de energierekening te betalen. In 2030 zijn dat er mogelijk al 1,5 miljoen.
Gesprekspartners Maurijn en Koen schetsen de kloof in de praktijk. Met je Citroen AX uit 1997 kom je over een tijdje je eigen stad niet meer in, door steeds strengere regelgeving. Ondertussen stijgen voor jou de brandstofprijzen, terwijl de rijkere medemens zorgeloos rondzoeft in zijn elektrische auto. Kun je geen isolatie, zonnepanelen of warmtepomp betalen? Dan stijgt je energierekening. De gasprijs schiet omhoog zodra de winning van Gronings aardgas stopt. Stad en regio dreigen ook nog eens verder uit elkaar te groeien. Want woon je op het platteland, dan kijk je uit op een groeiend woud van windmolens die vooral de stad van stroom voorzien.
Als dat het beeld wordt van de transitie, dan is dat een behoorlijke mismatch met het oorspronkelijke idee van een duurzame samenleving, aldus Maurijn. ‘Ooit is bedacht dat groene energie deelbaar is. Dat sociale idee gaat kraken.’ Koen vult aan: ‘Duurzaamheid voor iedereen moet absoluut het doel zijn maar is wel echt een opgave. In Engeland zitten nu al kinderen uit arme gezinnen rillend van de kou hun huiswerk te maken. Energiearmoede raakt de eigenwaarde van mensen, dat is echt zonde.’
Gelukkig gonst het lokaal van activiteiten. Enpuls ontwikkelde Buurkracht, dat buurtinitiatieven faciliteert en begeleidt. En de VvE-zonnecoach die helpt bij het realiseren van zonnepanelen op appartementen van Vve’s. In Delfshaven, een van de armste postcodegebieden van Rotterdam, is een bewonersinitiatief hard aan de slag met de transitie. Met onder meer een eigen energiecoöperatie, die zich hardmaakt voor zonnepanelen op de daken van scholen.
Tijdens een van de buurtbijeenkomsten organiseerde de energiecoöperatie een wok-challenge. Daar maakten bewoners kennis met inductiekoken om te wennen aan het idee om zonder gas te koken. In Utrecht volgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een opleiding tot energiecoach. Zo’n coach doet nuttig werk door gezinnen te adviseren over duurzaam wonen. Maurijn: ‘En het gevolg is ook nog eens daadwerkelijk energiebesparing en dus geldbesparing. Het mes snijdt aan drie kanten.’
Hoe een energietransitie niet moet, weten we in Nederland eigenlijk al sinds de sluiting van de Limburgse kolenmijnen. Destijds schakelden we massaal over op aardgas. Gevolg: werkloosheid in Limburg. ‘En een Limburgse samenleving die compleet ontwricht raakte’, zegt Maurijn. ‘Banen scheppen bleek niet genoeg. De overheid moet niet bepalen, maar de wijken ingaan en luisteren wat mensen willen. Daar is gelukkig steeds meer aandacht voor, bijvoorbeeld bij het aardgasvrij maken van wijken. Het begin is er wel. Maar er is ook een masterplan van de overheid nodig.’
De overheid komt natuurlijk al wel met de nodige klimaatmaatregelen, constateert Koen. ‘Er is alleen nog geen doordacht beleid voor de mensen die we achterlaten in de transitie. Dat moeten de verantwoordelijke ministeries samen met bijvoorbeeld de Vereniging Nederlandse Gemeenten snel gaan opzetten. Het begint met erkenning van het probleem.’ Enpuls en TNO steken hier graag energie in.
Dit artikel is gebaseerd op de podcast serie: Nieuwe energie.
Enpuls heeft in samenwerking met voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal een praktisch proces en ondersteunende middelen ontwikkeld voor een collectieve wijkaanpak: de Slimme Wijken Aanpak. Daarin staat een stap-voor-stap benadering met isolatiemaatregelen centraal. De Slimme Wijken Aanpak wordt kosteloos aangeboden aan gemeenten en hun energieloketten.
Hoe maak je een vliegende start met de warmtetransitie in jouw gemeente? In welke wijken zit de meeste potentie rondom energiebesparing en duurzaamheid? En hoe krijg je hier groepen woningeigenaren sneller in beweging, zodat je klimaatafspraken uiteindelijk kunt waarmaken?
In 2050 moet Nederland aardgasvrij zijn. De gemeenten staan voor een grote opgave om wijkgericht en planmatig te verduurzamen. Maar waar begin je?
Hoe weet je als gemeente waar en wanneer de komende jaren oplaadpunten voor elektrisch vervoer nodig zijn? Check de Buurtprognose!
Bezitters van een elektrische auto grijpen steeds vaker mis bij de publieke laadpaal. Wat is hieraan te doen? Hoe kun je als gemeente ervoor zorgen dat de bezitters van stekkerauto’s altijd kunnen laden? Bekijk voor het antwoord op deze vragen de webinar gehouden op donderdag 5 november terug.
In 2050 moet Nederland aardgasvrij zijn. De gemeenten staan voor een grote opgave om wijkgericht en planmatig te verduurzamen. Maar waar begin je?
De gemeenten staan voor een grote opgave om wijkgericht te verduurzamen. Enpuls ontwikkelde daarom een praktisch proces onder de naam Slimme Wijken Aanpak. Lees de brochure.
Duurzaam verwarmen wordt de standaard. Toch is het voor particuliere woningeigenaren nog niet zo gemakkelijk om maatregelen te nemen.
Laadzekerheid op het platteland, kunnen we dat bieden? In dit blog meer over snellaadstations op strategische plaatsen zodat je óók op platteland kunt komen.
Het zit de elektrische rijder niet mee. Laadpalen worden ten onrechte bezet gehouden door laadpaalklevers of foutparkeerders. En als een laadpaal al beschikbaar is, weet de rijder vooraf vaak niet welk tarief hij moet betalen. Het komt zelfs voor dat een beheerder in dezelfde straat verschillende prijzen rekent voor dezelfde stroom. Kortom, het is een onoverzichtelijke chaos aan het worden.
Het zal niet lang meer duren tot iedereen elektrisch rijdt. Dat is goed nieuws voor het klimaat en de werkgelegenheid. In dit blog meer over de kansen en de knelpunten die we hiervoor moeten aanpakken
Steeds meer mensen gaan elektrisch rijden. In 2019 groeide het aantal elektrische auto’s met 139% en de op 1 juli gelanceerde subsidie is nu al op. De gemeenten kunnen deze groei nauwelijks aan. Vorig jaar steeg het aantal publieke laadpalen met slechts 38%. Als dat zo doorgaat, staan we straks in de file voor de laadpaal.
Het tekort aan laadpalen in Nederland neemt toe. Uit onderzoek van Enpuls, onderdeel van Enexis Groep, blijkt dat in ruim 1 op de 3 buurten de laadpalen overbezet zijn.
De waterstofauto is twee keer zo duur als vergelijkbare auto’s op benzine of elektriciteit. Bovendien is de waterstofauto slechter voor het klimaat en het milieu dan elektrische auto’s.
Enpuls Challenge winnaar Tarnoc over hun uitvinding: ‘Onze turbineketel maakt duurzame verwarming op korte termijn mogelijk’
