Het doel moet zijn: iedereen duurzaam

‘Duurzaam leven wordt een soort luxegoed’, signaleert Maurijn. ‘Het klinkt heel zwaar, maar we gaan wel die kant op. Subsidies op Tesla’s voor de elite, terwijl er ondertussen een groep ontstaat voor wie de energietransitie te duur wordt.’ Energiearmoede ligt op de loer. Nu al zijn er 650.000 mensen in ons land die moeite hebben om de energierekening te betalen. In 2030 zijn dat er mogelijk al 1,5 miljoen.

Gesprekspartners Maurijn en Koen schetsen de kloof in de praktijk. Met je Citroen AX uit 1997 kom je over een tijdje je eigen stad niet meer in, door steeds strengere regelgeving. Ondertussen stijgen voor jou de brandstofprijzen, terwijl de rijkere medemens zorgeloos rondzoeft in zijn elektrische auto. Kun je geen isolatie, zonnepanelen of warmtepomp betalen? Dan stijgt je energierekening. De gasprijs schiet omhoog zodra de winning van Gronings aardgas stopt. Stad en regio dreigen ook nog eens verder uit elkaar te groeien. Want woon je op het platteland, dan kijk je uit op een groeiend woud van windmolens die vooral de stad van stroom voorzien.

Als dat het beeld wordt van de transitie, dan is dat een behoorlijke mismatch met het oorspronkelijke idee van een duurzame samenleving, aldus Maurijn. ‘Ooit is bedacht dat groene energie deelbaar is. Dat sociale idee gaat kraken.’ Koen vult aan: ‘Duurzaamheid voor iedereen moet absoluut het doel zijn maar is wel echt een opgave. In Engeland zitten nu al kinderen uit arme gezinnen rillend van de kou hun huiswerk te maken. Energiearmoede raakt de eigenwaarde van mensen, dat is echt zonde.’

Gelukkig gonst het lokaal van activiteiten. Enpuls ontwikkelde Buurkracht, dat buurtinitiatieven faciliteert en begeleidt. En de VvE-zonnecoach die helpt bij het realiseren van zonnepanelen op appartementen van Vve’s. In Delfshaven, een van de armste postcodegebieden van Rotterdam, is een bewonersinitiatief hard aan de slag met de transitie. Met onder meer een eigen energiecoöperatie, die zich hardmaakt voor zonnepanelen op de daken van scholen.

Tijdens een van de buurtbijeenkomsten organiseerde de energiecoöperatie een wok-challenge. Daar maakten bewoners kennis met inductiekoken om te wennen aan het idee om zonder gas te koken. In Utrecht volgen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een opleiding tot energiecoach. Zo’n coach doet nuttig werk door gezinnen te adviseren over duurzaam wonen. Maurijn: ‘En het gevolg is ook nog eens daadwerkelijk energiebesparing en dus geldbesparing. Het mes snijdt aan drie kanten.’